Chikungunya op Curacao

In december 2013 was er een chikungunya uitbraak in het gehele Caribisch gebied. In augustus 2014 was er een epidemie op Curacao. De epidemie is inmiddels voorbij, maar er is op Curacao altijd risico op het krijgen van het chikungunya virus.

Kunt u nog veilig op reis?

Sinds augustus 2014 is er sprake van een toename van het aantal chikungunya patiënten in het Caribisch gebied. Chikungunya is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus wordt overgebracht door Aedesmuggen (A. aegypti en A. albopictus), beter bekend als de Tijgermug. Deze muggen steken overdag.

Vanaf augustus 2014 was er een uitbraak van het chikungunya virus op Curacao. Vanuit diverse kanten wordt er gemeld dat het hoogtepunt van de epidemie is geweest, en dat het risico nu steeds minder zal worden. Echter zal het virus niet snel geheel verdwijnen, en kan het verhoogde risico jaren aanhouden. Echter, door maatregelen te nemen is de kans behoorlijk te verkleinen.

In cijfers; van alle Nederlandse toeristen die op Curacao geweest zijn er vanaf september tot november (2014) 14 mensen teruggekomen met de ziekte. (Althans, wat is geregistreerd.)
Meer specifiek: In de periode september tot en met november 2014 is in Nederland bij 181 personen chikungunya vastgesteld. Hiervan kwamen 80 personen uit het Caribisch gebied, waarvan er 17% (14 personen) op Curacao zijn geweest. Dat is dus 14 personen op een gemiddelde van 33000 reizigers die per vliegtuig van Nederland naar Curacao zijn gereisd, in die 3 maanden.
Hieruit blijkt, dat het risico niet bijzonder groot is.

Naar schatting hebben ongeveer 20.000 bewoners op Curacao de ziekte inmiddels gehad vanaf juli 2014. De meeste zijn inmiddels genezen, en hebben een immuniteit opgebouwd.

Er is nu veel voorlichting en een betere bewustwording bij de bevolking, zodat men beter weet wat men er tegen kan doen. Het lijkt er op dat dit zijn vruchten afwerpt.

Risico?

Reizigers die Curacao of omliggende Caribische eilanden bezoeken kunnen daar besmet raken. Om dit voorkomen wordt geadviseerd om bedekkende kleding te dragen en de onbedekte huid in te smeren met een muggenwerend middel dat DEET bevat. Zowel overdag als ’s avonds. Wanneer u toch de ziekte krijgt, zult u daar tot 2 weken last van hebben. Echter kan gewrichtspijn wel lang aanhouden!

Wat zijn de ziekteverschijnselen van chikungunya?

Gemiddeld 3 tot 7 dagen na besmetting door een muggensteek ontstaan de eerste ziekteverschijnselen zoals plotseling opkomende hoge koorts, ernstige spier- en gewrichtspijn, hoofdpijn, lichtschuwheid en uitslag. Deze ziekteverschijnselen verdwijnen meestal binnen 1-2 weken. De gewrichtspijnen kunnen lang aanhouden (maanden tot jaren).

Over het algemeen wordt de ziekteperiode als 'bijzonder vervelend' ervaren, maar functioneren is nog wel mogelijk. Al is dat wel meer beperkt, en vaak met pijn. Dat wordt dan ook bestreden met paracetamol. Sommige mensen hebben wel veel meer last van de ziekteverschijnselen dan anderen, meestal als de weerstand al wat minder is door bijvoorbeeld ouderdom of een andere medische oorzaak.

Welke maatregelen kun je nemen om chikungunya te voorkomen?

De ziekte is te voorkomen door het toepassen van anti-muggenmaatregelen overdag, vooral in de voormiddag en late namiddag. Het wordt geadviseerd om bedekkende kleding te dragen en de onbedekte huid in te smeren met een muggenwerend middel dat DEET bevat. Gebruik ook tijdens de middagrust een muskietennet.

Door veel lokale bewoners wordt "OFF Deep Woods" aangeraden om te gebruiken. Deze bevat een hoge concentratie aan deet, en werkt dus erg goed om de muggen te weren. Maar let op, deze verhoogde concentratie kan wel irritatie aan de huid veroorzaken. Een mildere variant, en ook goed werkend, zijn de oranje OFF spuitbussen. En die ruiken ook nog redelijk aangenaam.

Aan het strand zult u normaal gesproken geen muggen tegen komen. Muggen houden niet van wind, en zeker niet van zout water. Het is dus behoorlijk veilig om onbeschermd aan het strand te liggen. Vermijd wel altijd 'stilstaand zoet water'. De broeiplaatsen van de tijgermug. Bijvoorbeeld: regenwater in een emmer, ton, of oude autobanden die voor afrastering gebruikt worden.
Op het strand kunt u wel geprikt worden door praga's, kleine beestjes in het zand. Vooral in de schemering en avond prikken ze. Maar die veroorzaken geen chikungunya! (Verschijnselen: Kleine rode bultjes, jeuk)

In de stad / onderweg op Curacao; Gaat u de stad in, of Curacao verder verkennen, dan is het gebruik van lange kleding en het inspuiten van bloten lichaamsdelen wel sterk aan te bevelen. Neem voor uw vakantie dus ook spijkerbroeken mee of in ieder geval broeken, en shirts/blouses met lange mouwen.

Tip: Neem voor de zekerheid een muggenwerend middel vanuit Nederland mee. Het gebeurt nogal eens, dat het uitverkocht is op Curacao!
Tip: In Nederland is er een gespecialiseerde "tropen" webwinkel waar u goede anti-insecten / anti-mug middelen kunt kopen. Ook muggennetten (klamboe's) zijn er in vele maten verkrijgbaar.

Preventie

Het is belangrijk dat je zorgt dat je tijdens de koortsperiode niet door muggen gestoken wordt, zodat de verspreiding van het virus wordt voorkomen. Dus: smeren, bedekkende kleding, klamboe.
Op Curacao wordt dagelijks gespoten in de woonwijken met speciale wagens, om zo de muggen te bestrijden.

Wie kunnen er ziek worden en wie lopen extra risico?

De lokale bevolking lopen het meeste risico. Ook reizigers naar het Caribisch gebied lopen risico, vandaar dat geadviseerd wordt om preventieve maatregelen te nemen. Er zijn geen gevallen bekend van overlijden door de ziekte. Als dit al het geval zou zijn, dan is dat door een andere medische oorzaak, waardoor iemand al zeer verzwakt is.

Bestaat er een vaccin tegen chikungunya?

Er bestaat geen vaccin om besmetting met het chikungunyavirus of de ziekte te voorkomen.

Is chikungunyakoorts te behandelen?

Wanneer een arts een chikungunyavirusinfectie vermoedt is in Nederland laboratoriumonderzoek, na overleg met het Erasmus MC in Rotterdam, mogelijk. De ziekte is niet echt te behandelen. Wel kunnen de klachten worden beperkt met ontstekingsremmers en door behandeling van de koorts en de pijn.

Kan iemand met chikungunyakoorts naar dagverblijf, school of werk?

Omdat de ziekte niet van mens op mens overdraagbaar is zijn er geen beperkingen voor school, kindercentrum of werk.

Tijdens de ziekte

Chikungunya gaat gepaard met hoge koorts (38,5 of hoger).

Gebruikt paracetamol in de juiste dosering (4 maal daags twee stuks van 500 mg). Het is namelijk belangrijk dat het de paracetamol de gehele dag in het bloed aanwezig is. Gebruik je minder, of wacht je tot je pijn hebt, dan werkt het inderdaad vaak niet.

In de acute fase van de ziekte géén aspirine (dat is geen paracetamol) of ibuprofen gebruiken, omdat de bloedplaatjes verlaagd kunnen zijn. Het kan ook zo zijn dat je dengue hebt in plaats van chikungunya, en dan is de kans op verlaagde bloedplaatjes nog veel groter. Als je niet meer ziek bent en wel nog gewrichtsklachten hebt kun je naast paracetamol wel ibuprofen gebruiken tot zo nodig 3 keer daags 400 mg tegen de pijn.

Inmiddels hebben veel mensen al ervaring met het drinken van sap van papaya bladeren. De ziekte lijkt hierdoor minder lang te duren. Het sap schijnt je rode bloedlichaampjes weer op peil te brengen. Of het ook helpt tegen de aanhoudende gewrichtspijn is nog niet duidelijk. Het lijkt er op dat de intensiteit van de ziekte afneemt en het misschien ook invloed heeft op de intensiteit van de gewrichtspijn. <Youtube film> over het bereiden van papaya sap.
Het is ook verkrijgbaar bij Dinah Veeris.

Huiduitslag: Veel mensen hebben last van rode huiduitslag die vaak ook erg kan kriebelen. Kokosolie kan verlichting geven.

Tot slot: Het schijnt dat je Chikungunga maar 1 keer kunt krijgen en daarna immuun bent voor het virus.

Aanvullend: <Muggen... wat er tegen te doen?>
<De folder van het Curacaohuis in Den Haag over chikungunya>

Bronnen: www.rivm.nl / wikipedia / diverse nieuwsberichten / facebook
Deze informatie is bijgewerkt tot 12-8-2017.
Disclaimer: Ik ben geen arts! Lees mijn disclaimer.