Zika op Curacao

Sinds januari 2016 is er een uitbraak van het zika virus in het Zuid-Amerikaans en Caribisch gebied. Op dit moment is er op Curacao een verhoogd risico om besmet te raken met het virus. Het grootste probleem met deze infectie is niet zozeer het 'ziek zijn'. Het grootste gevaar is er voor het ongeboren kind van vrouwen die zwanger zijn.

Kunt u nog veilig op reis?

Sinds januari 2016 is er sprake van een toename van het aantal zika patiënten in het Caribisch gebied en Zuid-Amerika. Zika is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Dit virus wordt overgebracht door Aedesmuggen (A. aegypti en A. albopictus), beter bekend als de Tijgermug.

Deze muggen steken ook overdag! Dus niet alleen 's avonds of 's nachts, wat veel mensen denken.

Ze voeden zich voornamelijk met menselijk bloed en steken zowel overdag als in de late namiddag en begin van de avond. Het is belangrijk om overdag en in de vroege avond tot aan de schemering zorgvuldig antimuggenmaatregelen te nemen in gebieden waar het zikavirus voorkomt.

Ook de ziektes dengue en chikungunya wordt door deze mug verspreid.

Risico?

Het grootste probleem met deze infectie is niet zozeer het 'ziek zijn'. Wanneer u besmet bent is de kans 1 op 5 dat u daadwerkelijk ziekteverschijnselen krijgt. De symptomen zijn vrij mild, en u bent er na een week vanaf. Nee, het grootste probleem ligt anders...
Wanneer een zwangere vrouw besmet raakt, dan kan het ongeboren kind wèl zeer ernstige afwijkingen krijgen! Doordat de besmetting/epidemie nu zo snel gaat, is het grote gevaar dat zwangere vrouwen besmet raken met het zika virus, met alle gevolgen van dien voor het kind. Om die reden is er zoveel aandacht voor deze ziekte, en probeert men de verspreiding te voorkomen.

Op dit moment is er een verhoogd risico om besmet te raken met het zika virus. Echter, door maatregelen te nemen is de kans behoorlijk te verkleinen. Er wordt geadviseerd om bedekkende kleding te dragen en de onbedekte huid in te smeren met een muggenwerend middel dat DEET bevat. Zowel overdag als ’s avonds. Wanneer u toch de ziekte krijgt, zult u er tot een week last van hebben.

De ziekte geeft ongemak maar is kortdurig en mild in het ziekteverloop. Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt daadwerkelijk klachten na de besmetting. De meeste mensen herstellen al na 2-7 dagen volledig zonder ernstige problemen. Mogelijke complicaties van zikakoorts zijn zeldzaam.

Wel ernstig: Een infectie tijdens de zwangerschap kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Dus voor zwangere vrouwen is het zeer sterk aan te raden om de reis naar een besmet gebied uit te stellen!!

Reizigers die Curacao bezoeken kunnen daar besmet raken. Ook in veel andere landen van Zuid-Amerika is er verhoogde kans op besmetting.

Reizigers met een immuunstoornis of een chronische ziekte worden, evenals zwangeren, geadviseerd voor vertrek advies bij een behandelend arts of reizigerskliniek te vragen. Als binnen twee weken na terugkeer klachten optreden die passen bij een infectie door dengue-, chikungunya- of zikavirus, neem dan contact op met uw arts. 

Wat zijn de ziekteverschijnselen van het zika virus?

Symptomen ontstaan meestal 3-12 dagen na een beet van een besmette mug. Mensen die besmet raken met het zikavirus krijgen niet altijd de ziekteverschijnselen van zikakoorts. Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt daadwerkelijk klachten na de besmetting. De meeste mensen herstellen na 2-7 dagen volledig zonder ernstige problemen. De symptomen gaan vanzelf over.

Mogelijke symptomen van zikakoorts zijn:

• acute, maar meestal niet hoge koorts
• niet-etterige ontsteking van het oog (oogbindvlies-ontsteking)
• hoofdpijn
• gevoelloosheid
• spier- en gewrichtspijn (met name van de handen en de voeten, soms met gewrichtszwelling)
• huiduitslag (vaak beginnend in het gezicht en uitspreidend over de rest van het lichaam)
• en minder vaak hoofdpijn (met name achter de ogen), gebrek aan eetlust, overgeven, diarree en buikpijn.

Het is niet eenvoudig om de diagnose te stellen. De symptomen lijken erg op die van een dengue- of chikungunya-infectie en kunnen door elkaar gehaald worden.

Over het algemeen wordt de ziekteperiode als 'vervelend' ervaren, maar functioneren is nog wel mogelijk. Al is dat wel meer beperkt, en vaak met pijn. Dat wordt dan ook bestreden met paracetamol. Sommige mensen hebben wel veel meer last van de ziekteverschijnselen dan anderen, meestal als de weerstand al wat minder is door bijvoorbeeld ouderdom of een andere medische oorzaak.

Welke maatregelen kun je nemen om zika besmetting te voorkomen?

De ziekte is te voorkomen door het toepassen van anti-muggenmaatregelen overdag, vooral in de voormiddag en late namiddag. Het wordt geadviseerd om bedekkende kleding te dragen en de onbedekte huid in te smeren met een muggenwerend middel dat DEET bevat. Gebruik ook tijdens de middagrust een muskietennet.

Door veel lokale bewoners wordt "OFF Deep Woods" aangeraden om te gebruiken. Deze bevat een hoge concentratie aan deet, en werkt dus erg goed om de muggen te weren. Maar let op, deze verhoogde concentratie kan wel irritatie aan de huid veroorzaken. Een mildere variant, en ook goed werkend, zijn de oranje OFF spuitbussen. En die ruiken ook nog redelijk aangenaam.

Aan het strand zult u normaal gesproken geen muggen tegen komen. Muggen houden niet van wind, en zeker niet van zout water. Het is dus behoorlijk veilig om onbeschermd aan het strand te liggen. Vermijd wel altijd 'stilstaand zoet water'. De broeiplaatsen van de tijgermug. Bijvoorbeeld: regenwater in een emmer, ton, of oude autobanden die voor afrastering gebruikt worden.
Op het strand kunt u wel geprikt worden door praga's, kleine beestjes in het zand. Vooral in de schemering en avond prikken ze. Maar die veroorzaken geen zika! (Verschijnselen: Kleine rode bultjes, jeuk)

In de stad / onderweg op Curacao; Gaat u de stad in, of Curacao verder verkennen, dan is het gebruik van lange kleding en het inspuiten van bloten lichaamsdelen wel sterk aan te bevelen, ook overdag. Neem voor uw vakantie dus ook spijkerbroeken mee of in ieder geval broeken, en shirts/blouses met lange mouwen.

Tip: Neem voor de zekerheid een muggenwerend middel vanuit Nederland mee. Tijdens een epidemie periode is het vaak uitverkocht op Curacao!
Tip: In Nederland is er een gespecialiseerde "tropen" webwinkel waar u goede anti-insecten / anti-mug middelen kunt kopen. Ook muggennetten (klamboe's) zijn er in vele maten verkrijgbaar.

Preventie

Het is belangrijk dat u zorgt dat men tijdens de koortsperiode niet door muggen gestoken wordt, zodat de verdere verspreiding van het virus wordt voorkomen. Dus: smeren, bedekkende kleding, klamboe.

Er zijn ook aanwijzingen van seksuele overdracht van het zika virus bij onbeschermd gemeenschap. Ook wordt gedacht dat overdracht via speeksel en bloedtransfusie kan optreden.

Bestaat er een vaccin tegen het zika virus?

Er zijn geen vaccins om infectie te voorkomen en er zijn geen medicijnen die het zikavirus doden. De behandeling bestaat uit het bestrijden van symptomen. De verwachting is dat begin 2017 een vaccin beschikbaar zal zijn.

Is zikakoorts te behandelen?

De ziekte is niet te behandelen en moet 'uitgeziekt' worden. Wel kunnen de symptomen worden behandeld.

• Neem veel rust.
• Drink veel om uitdroging te voorkomen, vooral tijdens diarree of overmatig zweten.
• Gebruik paracetamol om de koorts en pijn te verlichten.
• Gebruik geen ibuprofen, naproxen of asperine!
  Deze medicijnen mogen niet gebruikt worden totdat men zeker weet dat u geen dengue heeft i.p.v. het zika virus. Dit zou namelijk bloedingen kunnen veroorzaken omdat het aantal  bloedplaatjes verlaagd kunnen zijn. Het kan ook zo zijn dat je dengue hebt in plaats van zika, en dan is de kans op verlaagde bloedplaatjes nog veel groter. Als je niet meer ziek bent maar nog wel gewrichtsklachten hebt dan kun je naast paracetamol wel ibuprofen gebruiken tot zo nodig 3 keer daags 400 mg tegen de pijn.

Het zikavirus en zwangerschap

Risico's voor ongeboren kind
Het virus kan via de placenta worden overgedragen van moeder naar kind. Er zijn epidemiologische en virologische aanwijzingen voor een verband tussen zika-virusinfectie (waarschijnlijk vooral in het eerste trimester) en aangeboren hersenafwijkingen zoals microcefalie (afwijking van het centrale zenuwstelsel waarbij de schedelomvang te klein is). Of deze afwijkingen daadwerkelijk door het zikavirus worden veroorzaakt wordt op dit moment onderzocht.

Risico's voor de zwangere vrouw
Naast de risico’s voor het ongeboren kind, hebben zwangeren mogelijk een groter risico op een ernstig beloop van de infectie.

Meld uw reis bij uw medische behandelaars en specialisten
Meld eventuele reizen naar gebieden waar het zikavirus voorkomt tijdens controles bij een verloskundig zorgverlener, gynaecoloog of andere behandelend arts. Zeker als binnen twee weken na terugkeer klachten optreden die passen bij een infectie door dengue- (knokkelkoorts), chikungunya- of zikavirus.

Kan iemand met zika besmetting naar dagverblijf, school of werk?

Omdat de ziekte zonder een mug niet van mens op mens overdraagbaar is zijn er geen beperkingen voor school, kindercentrum of werk.

Tijdens de ziekte

Voor preventie is het belangrijk dat je zorgt dat je tijdens de koortsperiode niet door muggen gestoken wordt, zodat de verspreiding van het virus wordt voorkomen. Dus: smeren, bedekkende kleding, klamboe.

Gebruik paracetamol in de juiste dosering (4 maal daags twee stuks van 500 mg). Het is namelijk belangrijk dat het de paracetamol de gehele dag in het bloed aanwezig is. Gebruik je minder, of wacht je tot je pijn hebt, dan werkt het inderdaad vaak niet.

Huiduitslag: Veel mensen hebben last van rode huiduitslag die vaak ook erg kan kriebelen. Kokosolie kan verlichting geven.

Tot slot: Het schijnt dat je zika maar 1 keer kunt krijgen en daarna immuun bent voor het virus.

Aanvullend: <Muggen... wat er tegen te doen?>

Aanvullende bronnen

De meest actuele situatie treft u op de de Center Of Disease website (engelstalig).

Website Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR)

www.rivm.nl

wikipedia

Deze informatie is bijgewerkt tot 12-8-2017.
Disclaimer: Ik ben geen arts! Lees mijn disclaimer.